امروز پنجشنبه 01 آذر 1403 http://geophysics21.cloob24.com
0

در چند دهه اخیر، نگرانی‌ها در مورد محیط زیست به طور پیوسته‌ایژئوفیزیک محیطی افزایش یافته است. این آگاهی، منجر به تلاش بیشتری برای رفع و کاهش مشکلات مؤثر بر محیط زیست شده است. در این بین، ژئوفیزیک نقش مهمی را ایفا می‌کند. ژئوفیزیک زیست محیطی شاخه نسبتاً جدیدی از ژئوفیزیک است که در وهله نخست برای ایجاد نقشه یا پیش‌بینی وجود و امکان حرکت آب‌های سطحی و زیرزمینی و تشخیص آلودگی خاک در گستره 10 تا 50 متری از سطح زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخه از ژئوفیزیک همچنین قادر به تعیین محل مواد زائد دفعی زیرزمینی، بررسی محل‌های باستان شناسی و یا حتی کمک به پلیس در تحقیقاتش از مکان‌های مدفون می‌باشد.

شرایط کاری

ژئوفیزیکدانان زیست محیطی اغلب بخشی از اصلاح چند بین رشته‌ای، شامل مهندسین زمین‌شناسی، زیست‌شناسان، هیدروژئولوژیست‌ها و تکنسین‌ها می‌باشند که می‌توانند در گستره وسیعی از فعالیت‌ها – چه ژئوفیزیکی و چه غیر ژئوفیزیکی – به تحقیق بپردازند. ژئوفیزیکدانان زیست محیطی برای انجام تحقیقات خود، معمولاً به هر منطقه‌ای که نیاز باشد سفر می‌کنند.

جمع‌آوری داده

ژئوفیزیکدانان زیست محیطی از ابزارها و تکنیک‌های بسیاری که در معدنکاوی و ژئوفیزیک نفتی همچون روش‌‌های مغناطیسی، الکتریکی و لرزه‌ای استفاده می‌شود، بهره می‌برند. این روش‌ها در بررسی‌های سطحی بسیار کارآمد هستند. به دلیل هزینه زیاد، پیمایش‌های لرزه‌ای که برای اهداف کم عمق طراحی می‌شود، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند اما در بعضی شرایط، حتی هزینه‌های بیشتر قابل قبول است.

0

میدان مغناطیسی زمین از هسته خارجی زمین سرچشمه می گیرد.مدل IGRF در سنگهای پوسته زمین نیز یک میدان ثانویه القا می کند (درست همان طور که سوزن در تماس با آهنربا، خاصیت مغناطیسی به خود می گیرد) که همان آنومالی مغناطیسی می باشد. ثبت این میدان ثانویه که شدت آن متناسب است با مقدار خاصیت مغناطیسی سنگها، اساس اکتشافات مغناطیس سنجی را در قرون اخیر تشکیل داده است. دستگاه ثبت میدان مغناطیسی (مگنتومتر) در هر نقطه شدت کل میدان را ثبت می کند. با استفاده از میدان مرجع ژئومغناطیس جهانی (IGRF) اثرات هسته خارجی زمین و با تصحیح اثرات روزانه میدان مغناطیسی زمین، دیگر عوامل کیهانی برداشته می شود. بجز در صورت وجود مغناطیس بازماند و یا حالتهای نادر دیگر، ماهیت فیزیکی میدان مغناطیسی زمین در نیمکره شمالی بصورتی است که در پیمایش آنومالی یک منشاء مغناطیسی، از جنوب به شمال ابتدا قطب مثبت (مقدار بیشینه میدان) و سپس قطب منفی (مقدار کمینه میدان) ظاهر می شود که از مشخصات ذاتی آنومالی های مغناطیسی می باشد.

0

لرزه‌نگاری مطالعه علمی گسترش امواج الاستیک در زمین می باشد عملیات لرزه ای بازتابیو به عنوان یکی از شاخه‌های ژئوفیزیک شناخته می‌شود. از آنجا که امکان دسترسی به لایه‌ها و ساختارهای درون زمین میسر نمی باشد، امواج الاستیک (یا آکوستیک) امکان بازسازی آنچه در زیر زمین وجود دارد را فراهم می‌کند. عملیات لرزه‌نگاری مهمترین ابزار مهندسان ژئوفیزیک برای اکتشاف نفت و گاز بوده که بر اساس شکل امواج یا ارتعاشی که توسط منبع انرژی به داخل زمین فرستاده می‌شود، استوار است. در چنین برداشت‌هایی چشمه‌های انرژی کنترل شده و قابل حمل‌اند و فاصله بین چشمه و نقاط ثبت نسبتاً کوچک است. کار لرزه‌ای بیشتر پوشش پیوسته‌ای است که در آن پاسخ قسمت‌های متوالی از زمین در امتداد پروفیل برداشت می شود. برای ایجاد امواج لرزه‌ای مواد منفجره و سایر چشمه‌های انرژی و برای آشکارسازی حرکت حاصل در زمین، آرایه‌هایی از زلزله‌سنج‌ها یا ژئوفون‌ها به کار می رود. قسمتی از این امواج با عبور از لایه‌های متفاوت، به سمت منبع یا نقاط مشخص (سطح زمین) انعکاس می‌یابد. امواج با توجه به اختلاف چگالی و سرعت صوت در لایه‌های مختلف ژئوفیزیکی، انعکاس‌های گوناگونی دارند. تفاوت در انعکاس امواج از لایه‌های مختلف به زمین‌شناسان این امکان را می‌دهد که محدوده و عمق سنگ‌های متخلخل را تخمین بزنند. علم لرزه خود به دو گروه اصلی زلزله و نفت تقسیم می‌گردد. در شاخه زلزله، امواج زلزله که از همان امواج صوتی مذکور می‌باشند مورد مطالعه قرار می‌گیرند. این امواج حاوی اطلاعات زیادی از لایه‌های مختلف کره زمین می باشند. در شاخه نفت، اطلاعات لرزه‌ای با ایجاد امواج لرزه‌ای مصنوعی در سطح زمین و دریافت بازتاب این امواج از درون لایه‌های زیرسطحی به دست می آید.

0

ژئوالکتریک شاخه‌ای از علم ژئوفیزیک است که از طروش ژئوالکتریکریق عبورجریان‌ یا میدان الکتریکی به آشکارسازی ساختار زیرسطح کمک می‌کند. این عمل به طور معمول با کمک دستگاه‌های فرستنده و گیرنده صورت می‌گیرد. در عین حال ممکن است روش مورد استفاده به صورت طبیعی بوده که در این حالت نیاز به فرستنده نمی‌باشد. با توجه به تفکیک روش‌های متداول در ژئوفیزیک به روش‌های طبیعی و مصنوعی، ژئوالکتریک به صورت زیر تقسیم بندی می‌شود:

الف) روش‌های الکتریکی طبیعی (Active)

در این روش‌ها از منبع طبیعی برای تولید جریان یا میدان الکتریکی استفاده می‌شود یا بهتر است بگوییم که از هیچ فرستنده یا تولید کننده جریانی برای انتشار درون زمین استفاده نمی‌کنیم. خود زمین به طور طبیعی شامل جریانات و میدان‌های مذکور می‌باشد که با بررسی رفتار آن‌ها می‌توانیم به ساختار زیرسطح پی ببریم. چندین نمونه از این روش‌ها، به صورت زیر است:

1. روش پتانسیل خودزا (Self Potential) یا روش SP

2. روش جریان‌های تلوریک (Telluric Current) یا روش TC

3. روش مگنتوتلوریک (Magnetu Telluric) یا روش MT

0

یکی از معضلات دانشجویان، انتخاب موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکتری می باشد. برای دسترسی راحت تر، عناوین مختلفی از پایان نامه ها و رساله ها به تفکیک سال و نام پژوهشگر در زیر به صورت پی دی اف آورده شده است.

PDF , 102 KB

Click here to Download: «GP thesis listing»