مختصری در مورد روش های ژئوالکتریکی

ژئوالکتریک شاخه‌ای از علم ژئوفیزیک است که از طریق عبورجریان‌ یا میدان الکتریکی به آشکارسازی ساختار زیرسطح کمک می‌کند. این عمل به طور معمول با کمک دستگاه‌های فرستنده و گیرنده صورت می‌گیرد. در عین حال ممکن است روش مورد استفاده به صورت طبیعی بوده که در این حالت نیاز به فرستنده نمی‌باشد. با توجه به تفکیک روش‌های متداول در ژئوفیزیک به روش‌های طبیعی و مصنوعی، ژئوالکتریک به صورت زیر تقسیم بندی می‌شود:

الف) روش‌های الکتریکی طبیعی (Active)

در این روش‌ها از منبع طبیعی برای تولید جریان یا میدان الکتریکی استفاده می‌شود یا بهتر است بگوییم که از هیچ فرستنده یا تولید کننده جریانی برای انتشار درون زمین استفاده نمی‌کنیم. خود زمین به طور طبیعی شامل جریانات و میدان‌های مذکور می‌باشد که با بررسی رفتار آن‌ها می‌توانیم به ساختار زیرسطح پی ببریم. چندین نمونه از این روش‌ها، به صورت زیر است:

1. روش پتانسیل خودزا (Self Potential) یا روش SP

2. روش جریان‌های تلوریک (Telluric Current) یا روش TC

3. روش مگنتوتلوریک (Magnetu Telluric) یا روش MT

اساس روش گرانی سنجی بر پایه رابطه مشهور قانون جاذبه نیوتن است.طبق این قانون هر جسمی به جرم Mمی‌تواند به هر جرم دیگری که از آن فاصله معینی دارد نیرویی به نام نیروی جاذبه یا گرانی اعمال کند.

روشن است سیاره زمین نیز مشابه یک جرمی بزرگ می‌تواند به هر جسم دیگری که روی سطح آن است و یا در فاصله معینی از آن قرار دارد، نیروی جاذبه اعمال کند. طبیعی است که هر چه جرم جسم بزرگتر و یا چگالی آن بیشتر باشد مقدار این نیرو نیز بیشتر است.
به بیان دیگر سنگ‌ها و کانی‌هایی که چگالی بیشتر دارند میزان کشش گرانی آن‌ها زیادتر است. سنگ‌هایی که در مقایسه با سنگ‌های اطراف خود چگالی بیشتری دارند میدان گرانی زمین روی آنها بیشتر است در حالی که بر روی توده سنگ‌هایی که چگالی کمتری دارند کمبود گرانی قابل تشخیص و ثبت است. این تغییرات میدان گرانی زمین در اثر وجود بی‌هنجاری‌ها ی محیطی را آنومالی یا بی هنجاری گرانشی گویند. این بی‌‌هنجاری‌ها برای تشخیص منابع زیرزمینی از قبیل مخازن نفتی – منابع کارستی – حفره‌های زیرزمینی و تغییرات سنگ‌شناسی ناشی از ناپیوستگی‌هایی مانند گسل‌ها وسیله مناسبی‌اند.